آیا گوشی‌های اپل دنیای ما را به جای قشنگ‌تری تبدیل کرده‌اند؟

آیا گوشی‌های اپل دنیای ما را به جای قشنگ‌تری تبدیل کرده‌اند؟ داستان اپل از الهام بخش‌ترین داستان‌های روزگار ماست. داستان سخت‌کوشی، نبوغ، شورش و موفقیت. داستان ساختن چیزی بی‌نقص، کامل و ورای تصور. جابز جایی گفته است: « آن‌هایی که آنقدر دیوانه‌اند که فکر می‌کنند می‌توانند جهان را تغییر دهند، روزی این کار را خواهند کرد».

آیا گوشی‌های اپل دنیای ما را به جای قشنگ‌تری تبدیل کرده‌اند؟ اپل دنیا را تغییر داده، اما آیا دنیای بعد از اپل هم به اندازه محصولات این شرکت زیباست؟

آیا گوشی‌های اپل دنیای ما را به جای قشنگ‌تری تبدیل کرده‌اند

گوشی یا تبلتی که با آن درحال خواندن این متن هستید، از موادی ساخته شده است که از گوشه گوشه دنیا گرد آمده‌اند. بخش عمده لیتیومی که در باتری لوازم الکترونیکی به کار می‌رود، از معادن کبالت در کنگو استخراج می‌شوند. اما کنگو فقیر است و جنگ زده. کار استخراج از این معادن نیز یک تراژدی تمام اعیار است. بهره کشی مرگ‌بار از کودکان، نبود وسایل ایمنی، آلودگی شدید، دستمزدهای ناچیز، مرگ‌های زودرس و تولدهای زودهنگام.

طبق برآوردها، فقط در معادن شهر کلوزی بیش از 4000 کودک کار می‌کنند. سال 2019 نهادی حقوق‌بشری به نمایندگی از 14 کودکی که در این معادن جان باخته بودند، شکایتی علیه اپل، گوگل و چند شرکت دیگر مطرح کرد. شکایتی که طبق معمول با تلاش وکلای زبردست این شرکت‌ها به جایی نرسید.

تقریبا همه مراحل ساخت گوشی‌های اپل در چین انجام می‌شود. فاکس‌کان یکی از بزرگ‌ترین کارخانه‌های جهان، مسئول تامین بخش عظیمی از قطعات آیفون است. نام این ابرکارخانه وقتی سر زبان‌ها افتاد که چندین نفر از کارگرانش از پنجره‌ها بیرون پریدند و خودکشی کردند. گزارش‌های متعددی از وضعیت دهشتناک فاکس‌کان وجود دارد: تحقیر کارگران جلوی جمع، دستمزدهای ناچیز و به تعویق افتاده و ساعات کاری طولانی.

واقعیت این است که همین روزها که اپل پرچمدار جدید خود را معرفی کرده است، و خیلی‌ها شوق در دست گرفتن آیفون 13 را دارند، یکی از بدترین موقعیت‌های سال برای کارگران فقیر فاکس‌کان است. آن‌ها زیر بار میلیون‌ها سفارش کمر خم می‌کنند.

اپل بارها متهم شده است به اینکه محصولات قدیمی‌اش را تعمدا ناکارمد می‌کند تا مشتریانش را وادار کند که نسخه جدید محصولش را بخرند. کاربران می‌گویند آپدیت‌های جدید IOS اگر روی آیفون‌های قدیمی اعمال شوند، سرعت گوشی را شدیدا کاهش می‌دهند یا کارکرد باتری را مختل می‌کنند. منتقدان می‌گویند سیاست‌های «منسوخ کردن برنامه ریزی شده» در اپل بسیار شدید و تهاجمی است و با سیاست‌های زیست‌محیطی نیز در تضاد است.

اپل در مقایسه با دیگر شرکت‌های تکنولوژیک، یکی از بسته‌ترین سیستم‌ها را دارد. در محصولات این شرکت کوچک‌ترین تغییری نمی‌شود داد. تعمیر و تعویض قطعات فقط در نمایندگی‌های انحصاری شرکت ممکن است و بسیاری از قطعات تعمدا جدانشدنی و غیرقابل تعویض طراحی می‌شود. منتقدان می‌گویند این سیاست انحصارگرایانه و ضد محیط‌زیست است.

چندسال پیش، FBI از اپل خواست تا در استخراج اطلاعات گوشی یکی از تروریست‌هایی که در انفجاری در کالیفرنیا دست داشت، همکاری کند. اپل از همکاری سر باز زد و اعلام کرد فشار دولتی برای استخراج اطلاعات کاربرانش را نمی‌پذیرد. اما کوری دکترو، از شهیرترین خبرنگاران تکنولوژی، عتقد است واقعیت همکاری اپل با دولت‌ها را باید در مناسبات این کمپانی با دولت چین پیدا کرد. اپل در سال‌های اخیر، برای حفظ شبکه تامین خود در چین، به بسیاری از درخواست‌های دولت چین گردن نهاده است. از جمله حذف تمام VPN ها از اپل استور و کمک به دولت در سرکوب اعتراضات هنگ کنگ.

آنچه خوانده‌اید گزیده‌ و خلاصه‌ای از چند گزارش مفصل است. مهم‌ترین این گزارش‌ها؛ گزارش: « زندگی و مرگ در شهر ممنوعه اپل» به قلم برایان مرچنت که در ترجمان ترجمه و در تاریخ 13 شهریور 1396 منتشر شده است.